ΤΟ SUCCESS STORY ΤΟΥ ΕΑΣ ΝΑΞΟΥ
Η Νάξος θεωρείται το πιο εύφορο νησί των Κυκλάδων και σύμφωνα με τον Ηρόδοτο αποτελούσε το πιο πλούσιο νησί, διότι πολλά από τα προϊόντα της όπως το μάρμαρο της Νάξου, η σμύριδα, τα αμύγδαλα, το κρασί, τα γαλακτοκομικά προϊόντα της ήταν ξακουστά. Η ιδιαίτερη μορφολογία της Νάξου, τα μεγάλα βουνά και οι εύφορες πεδιάδες της δίνουν τη δυνατότητα να είναι αυτάρκης, αφού έχει δικό της ποιοτικό κρέας, αλλά και εξαιρετικής ποιότητας γαλακτοκομικά και γεωργικά προϊόντα.
Από το 1926 οι Ναξιώτες παραγωγοί οργανώθηκαν στον ΕΑΣ Νάξου. Την Ένωση δηλαδή Αγροτικών Συνεταιρισμών. Η ανάπτυξη της κτηνοτροφίας έφερε σιγά σιγά και την ανάπτυξη της Ένωσης και έτσι, προέκυψε και η περίφημη σήμερα ΓΡΑΒΙΕΡΑ ΝΑΞΟΥ, η οποία μάλιστα το 1996 πιστοποιήθηκε ως Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης.
Η ΕΑΣ Νάξου χάρη στον αγώνα και το μεράκι των παραγωγών και του εξαιρετικά ενεργού προέδρου της και οραματιστή Δημήτρη Καπούνη αποτελεί μοχλό ανάπτυξης για τον αγροτικό κόσμο της Νάξου αλλά και για την οικονομία όλου του νησιού, καθώς δεν βοηθάει μόνο στην προώθηση των προϊόντων που παράγονται αλλά και συμβάλει και στη διαφήμιση ολόκληρης της Νάξου.
Τα δυο πιο σημαντικά προϊόντα του νησιού είναι η περίφημη γραβιέρα Νάξουκαι η πατάτα Νάξου που και αυτή έχει πιστοποιηθεί ως Προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης. Η ΕΑΣ Νάξου το 2014 μετατράπηκε σε Αγροτική Εταιρική Σύμπραξη – Ανώνυμη Εταιρεία, στηριζόμενη σε 12 πρωτοβάθμιους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, οι οποίοι αποτελούν και τους Μετόχους της Εταιρείας. Αυτή τη στιγμή απασχολεί 135 μόνιμους εργαζόμενους και περίπου 40 εποχικούς. Οι αγρότες και κτηνοτρόφοι οι οποίοι είναι μέλη της Ε.Α.Σ. Νάξου διακινούν μέσω της Ένωσης τα προϊόντα τους, ενώ προμηθεύονται από εκείνην όλες τις πρώτες ύλες που χρειάζονται. Αυτή τη στιγμή η ένωση διαθέτει 3654 μέλη και 12 συνεταιρισμούς.
Το οικοδόμημα που δημιούργησε η ΕΑΣ Νάξου αποτελεί ένα success story για το πως το όραμα, η συλλογικότητα και η καλή διοίκηση μπορούν να κάνουν θαύματα.
Αυτή τη στιγμή η ετήσια παραγωγή φρέσκου παστεριωμένου γάλακτος, σοκολατούχου γάλακτος, γιαουρτιού και φρέσκου βουτύρου φτάνει τους 300 τόνους. Όσον αφορά στα τυροκομικά προϊόντα η ετήσια παραγωγή Γραβιέρας Νάξου φτάνει τους 1000 τόνους και το κεφαλοτύρι Νάξου, Ορεινό Νάξου, Γίδινο Νάξου, Τυρί με βότανα και τα υπόλοιπα τυροκομικά προϊόντα φτάνουν τους 200 τόνους. Η ετήσια παραγωγή πατάτας αγγίζει τους 3.200 τόνους.
Η Ε.Α.Σ. Νάξου παραλαμβάνει τη βασική πρώτη ύλη, δηλαδή αγελαδινό, πρόβειο και γίδινο γάλα, από βοοειδή, πρόβατα και κατσίκια τα οποία εκτρέφονται αποκλειστικά και μόνο στα πλούσια βοσκοτόπια του νησιού.
Μάλιστα, η βασική τροφή των ζώων αυτών είναι η βλάστηση στα βοσκοτόπια της Νάξου. Αυτό παίζει μεγάλο ρόλο στην ποιότητα του γάλακτος. Η βλάστηση, «γεννημένη» στην παραδοσιακά εύφορη ναξιακή γη, ποτισμένη από τη θαλασσινή αλμύρα, «χτυπημένη» από τον καυτό ελληνικό ήλιο και δαρμένη από τα κυκλαδίτικα μελτέμια, προσδίδει στο γάλα μία ιδιαιτερότητα, που με τη σειρά της συνολικά αναδεικνύεται στα γαλακτοκομικά και τυροκομικά προϊόντα του νησιού.